Phan Thanh Giản: Chúng ta học được gì từ Tencent, cty Internet Lớn nhất Trung Quốc
Tại sao rất nhiều công ty như WeChat, Line, KakaTalk bỏ ra từ vài triệu đến vài chục triệu đô la để làm marketing/PR rầm rộ như hiện nay, trong khi đó Zalo của VNG cũng đổ tiền tấn để phủ sóng rộng khắp từ online tới offline để làm gì? Các ứng dụng đang là máy xay tiền này có gì khác biệt so với các ứng dụng phương tây như Viber, WhatApp? Đằng sau cuộc chiến về ứng OTT đó, các công ty đang muốn định làm gì? Họ sẽ làm gì kế tiếp trong cuộc chiến không hề khoan nhượng này?
Chúng ta sẽ được Phan Thanh Giản - FPT Online Product Analyst/ Former CEO - FPT Visky
người đã nhiều năm lăn lộn trong việc phát triển các sản phẩm cho di động hé lộ những điều ít có ai biết trong bài viết này, tổng hợp từ facebook note tại đây, đây, đây, đây, đây và đây.
Bạn có biết, công ty Internet lớn nhất Trung Quốc - Tencent đã bắt đầu là một công ty làm về dịch vụ nội dung di động nhỏ, thành công với QQ IM và trở thành công ty Internet lớn nhất Trung Quốc như thế nào không?
Chúng ta học được gì từ Tencent - Phan Thanh Giản
Thời gian gần đây trên nhiều Blogs, báo chí nói nhiều về thị trường nội dung số, nói nhiều về công ty Internet số 1 Việt Nam... Cũng là một người có cơ hội đuợc làm việc nhiều năm trong lãnh vực này và mạo muội chia sẻ một vài ý kiến cá nhân về vấn đề này. Bài viết này không xét trên việc chính trị của hai nước mà xét về khía cạnh doanh nghiệp internet và là chủ kiến của cá nhân.
Trước khi bàn về công ty internet nào số 1 Việt Nam tôi xin chọn một công ty mà với cá nhân tôi thì đó là một công ty internet số 1 tại Trung Quốc - Tencenct. Tôi có cơ hội được cùng anh Trương Gia Bình thăm và học hỏi tại Tencent trong vài ngày, bản thân cũng dành gần một năm để nghiên cứu các sản phẩm của họ từ những chi tiết nhỏ. Cũng may mắn hơn được gặp một người thầy của CEO Tencent - khi anh ấy còn là sinh viên trường Stanford nên việc học hỏi Tencent cũng dễ dàng hơn.
Tại sao tôi không chọn 1 công ty internet lớn nhất thế giới như FB, Google,... để viết mà viết về công ty internet lớn nhất Trung Quốc vì có các lý do cá nhân như sau: Xét về văn hóa, môi trường chúng ta đều là người Á Đông và cơ bản một số hành vi người dùng của chúng ta lẫn người Trung Quốc là gần nhau.
Một công ty được thành lập năm 1998 với những sản phẩm đầu tiên là các dịch vụ giá trị gia tăng trên Di động như nhạc chuông hình nền... và trở thành một công ty internet lớn nhất Trung Quốc với hệ sinh thái (ecosystem) sản phẩm vô cùng đa dạng và phủ rộng.
Vậy lộ trình phát triển sản phẩm của họ ra sao?
Danh mục sản phẩm của Tencent:
1. QQ IM
Vào thời mà IM trên máy tính phát triển mạnh trên thế giới như AOL, ICQ, MSN... thì Tencent đã chụp được cơ hội và phát triển phần mềm chat QQ ( dựa trên nền tảng công nghệ ICQ) và giờ đây QQ đã là phần mềm chat không thể thiếu của người TQ chưa kể đó được xem là nền tảng (platform) vững chắc để phát triển hàng loạt sản phẩm khác sau này.
Vì sao QQ IM thành công? Có nhiều lý do nhưng lý do chủ yếu là ngôn ngữ nước Hoa Hạ là rất đặc thù cộng với lợi thế ra mắt đúng thời điểm mà người dùng chưa có nhiều sự lựa chọn. Ngoài ra sự hỗ trợ triệt để từ chính phủ giúp doanh nghiệp trong nước có lợi thế rất lớn trước sự thâm nhập của các đế chế internet phương Tây - thời mà Yahoo! AOL... bá đạo.
Và cuộc chiến IM trên PC kết thúc tại Hoa Hạ khi MSN, Skype, Yahoo không thể nào can thiệp vào đuợc và đây là nền tảng quyết định hầu hết sự thành công các sản phẩm của Tencent sau này với lượng user lên đến gần 700triệu Account (Chat với China toàn hỏi QQ you là giè )
Nhưng có một điều QQ IM của Tencent không giống các IM của phương tây vì đặc thù của người Á Đông. Người Á Đông khi sinh ra cơ bản là mũi tẹt da vàng vì thế trong sâu thẳm thì chúng ta có nhiều ước mơ thầm kín và đều xoay quanh chữ SĨ. Vì thế chữ sĩ có thể không thực hiện đuợc ở thế giới thật thì họ lại thõa mãn đuợc ở thế giới ảo. Có thể ăn mì gói nhưng là bang chủ trong một game, và sĩ diện thanh cao trong Game không thua kém gì ngoài đời cả. Lý giải tại sao game bán Item phổ biến ở Á Đông hơn.
Tại sao các trẻ em cấp 1 của chúng ta đều rất thích mua tập vở có hình các cô gái chân dài, mắt to hoặc siêu nhân.... chỉ vì các em mong muốn đựoc như vậy. Còn phương Tây khi sinh ra đã là chân dài mắt to rồi không cần phải mơ ước gì nữa cả (lol).
Dựa trên nguyên tắc đó QQ IM đã khai sinh ra hệ thống Membership & Ranking rất logic và cũng không kém phần phức tạp. Trong thời gian nghiên cứu phần này anh BìnhTG giúp mình một số thứ về toán để số học lại công thức. Và khi hỏi các bạn bên Tencent thì mới biết là công thức này do một tiến sĩ tâm lý học xây dựng nên chứ không phải một kỹ sư tin học (??)
Đa số hầu hết các IM của phương tây đều miễn phí thì QQ IM của Hoa Hạ rất hiếm là 1 sản phẩm với số lượng người dùng đông đúc mà vẫn thu phí được. Họ đã làm đuợc một điều rất quan trọng đó là: Thiết lập đuợc một trật tự xã hội từ giàu đến nghèo có phân cấp trên một nền tảng QQ IM
Nếu FPT thời đấy phát triển tới cùng hệ thống chat và mạng TTVN lên thì chắc sẽ có 1 Tencent Việt Nam(?). Sau này VNG cũng đã lựa chọn Chat làm sản phẩm chủ lực để đi lên (Zing Chat). FPT Visky thì chọn ViTalk.
Và giờ đây khi cuộc chiến IM trên PC đã xong xuôi rồi thì cơ hội trên Mobile đã giúp nhiều công ty rất nhanh chụp lấy để cố gắng tạo nên một platform như Tencent đã từng làm...
Tại sao QQ IM là platform của Tencent.
Định nghĩa Platform là gì? Trên Internet có vô số định nghĩa các bạn có thể google. Còn bản thân tôi thấy Platform là một nền tảng mà quản lý CMND (chứng minh thư) và VÍ TIỀN của user thì gọi là Platform. Vì vậy mà các công ty internet lớn ai cũng muốn làm Platform để cung cấp cho bên thứ 3 phát triển ứng dụng gắm vào như Facebook, Google dựa trên cái ID và cái Ví của mình (?)
Chung quy lại nắm đựoc ID và Ví của nhân dân tức là bá đạo rồi phải không? QQ đã chiếm hầu hết CMND của người Hoa Hạ và quản lý luôn túi tiền. Trung bình 8% trên tổng số user phải trả tiền hàng tháng cho Tencent đều đặn với một công thức rất logic đến từng chi tiết nhỏ nhất. Vì vậy với số user khủng thì việc thu mấy đồng bạc cắc đã không còn là chuyện bình thường như bao nhiêu người tưởng nữa rồi.
Tại sao người dùng phải trả tiền?
Thì cũng vì chữ Sĩ mà ra cả.
QQ IM thiết kế như một game social chứ không phải là IM đơn thuần. Bản thân nó không những gánh toàn bộ các dịch vụ khác trên lưng mình mà còn có mạch máu gắn chặt đến các dịch vụ khác dựa trên công thức tính toán sao cho "Trách nhiệm và quyền lợi" của User một cách hài hòa và logic nhất có thể.
Lại nói về cái Sĩ, ở một số IM khác thì chỉ là một hình đại diện được chụp hoặc đưa đại đâu đó lên, chỉ đơn giản thế thôi. Nhưng QQ IM thì khác, Avatar là cả một kho các "Chân dài + mắt to" với hàng chục công ty thiết kế đồ họa gia công cho họ và từ đây đem về một nguồn thu không nhỏ cho QQ IM. Nhưng họ chỉ thành công ở Hoa Hạ còn khi ra thế giới thì chết thẳng cẳng vì chẳng ai mua Avatar(??)
Vì sao các bạn trẻ lại phải trả tiền hàng tháng để mua mấy thứ Avatar vớ vẫn đấy! Thì cũng vì ước mơ cũng vì thể diện cả. Nếu mua nhiều, nạp tiền nhiều, Online nhiều ... các bạn ấy mới đạt đuợc nhiều "Ước mơ thầm kín" - điều rất quan trọng với tất cả người Á Đông. Ai mà VIP thì chữ đỏ lòm, list lúc nào cũng nằm trên đầu, event gì cũng được quyền lợi trước, dịch vụ gì ra cũng được xời trước... thế thì bảo sao các bạn ấy không phấn đấu.
Các bạn đừng nghĩ công thức Sĩ kia đơn giản chỉ cần cho vài cái điểm (point) rồi tăng tăng giảm giảm theo số là xong chuyện. Hệ thống Ranking và membership của QQ rất lớn mà khi tôi tìm hiểu rõ ràng nguồn cội thì đúng là xưa nay những người làm sản phẩm như chúng ta quá xem thường các thứ như Point, level của user và hòan thiện nó một cách hời hợt.
Độ tuổi sử dụng QQ mãnh liệt nhất và có nạp tiền đều đặn là ở lứa tuổi từ 19-24. Còn độ tuổi lớn hơn chắc chỉ sử dụng để làm công cụ giao tiếp hoặc gọi điện. QQ IM đuợc thiết kế bao gồm đầy đủ tất cả các tính năng mà các IM nổi tiếng khác trên thế giới có như: VoIP, Text, emoticons, translation...
QQ IM cũng chỉ thành công tại Hoa Hạ thôi vì các chức năng đều thiết kế phù hợp với người Á Đông hơn. Còn bản QQ quốc tế chưa được phổ biến và không có nhiều user có chăng chỉ là những người sử dụng cần liên lạc với bên China.
Tại sao trước đây người người muốn làm IM, nhà nhà muốn làm IM. Chung quy lại là để có được 1 platform mà gánh những dịch vụ khác đi nhanh hơn. Nhưng theo ý kiến chủ quan cá nhân thì để làm Platform không nhất thiết phải đi lên từ IM mà có thể đi lên từ bất kỳ thứ gì đang là thế mạnh. Nắm trong tay user và ví tiền thì công ty đó đang có một thế mạnh lớn để làm Platform.
FPT Có Vnexpress, VNG có Zing Zalo, VCC có Dantri, VTC có Go.... Theo bạn thì công ty nào có khả năng làm đuợc Platform (ID và Ví) lớn nhất Việt Nam? Nhưng mình thì nghĩ Telco có cơ hội lớn nhất, các telco nắm hầu hết định danh (ID) và Ví tiền thậm chí là cả hạ tầng. Mình tin là nếu 1 Telco làm quyết liệt thì sẽ có 1 NTT DoCoMo tại Việt Nam (??!)
Thị truờng OTT tạm chia ra 2 nhánh - của Á Đông: WeChat, Line, Kakao Talk, Zalo và của phương Tây: Whatsapp, Viber, FB IM...
Các sản phẩm OTT này hầu hết đều có một tính năng chung là Text message và Voice Message (nhu cầu cơ bản của Mobile Phone) trên hạ tầng của ISP, Telco vì thế sự sụt giảm doanh thu của họ là điều tất nhiên khi mà chi phí rẻ hơn nhiều khi sử dụng Thoại của Telco.
Hầu hết các sản phẩm ở phương Tây luôn tập trung vào Text và Free Call...vì với tệp user này thì đây là nhu cầu cơ bản và bức thiết. Còn các sản phẩm Á Đông ngoài tính năng Text + Free Call lại tập trung mạnh vào họat động cộng đồng như: Tìm bạn, viết khoảnh khắc, viết thư tình, upload ảnh....
Tiền thân của WeChat là QQ Mobile trên featured Phone. Được phát triển đã rất lâu rồi nhưng vẫn hội tụ đủ tính năng của một IM lớn. Tất cả những gì WeChat có thì QQ Mobile Featured Phone đã có trước đó 5 năm (2007).
Dựa trên lượng user lớn từ Web, Tecent đã convert toàn bộ sang Mobile. Nhưng vì sao lại lấy tên WeChat (China là Weixin)? Theo ý cá nhân mình thì dùng tên QQ cho bản quốc tế trước đó không ăn thua rồi, nên dùng cái tên Tiếng Anh cho dễ nhận biết (?)
Và hầu như các IM Á Đông: Line, Kakao Talk đều đi theo xu hướng MXH, tất nhiên cũng có một số tính năng được thiết kế khác biệt. Và với việc dominate thị truờng trong nước xong rồi thì xâm chiếm ra quốc tế là điều hiển nhiên. Chuyện WeChat, Line, KakaTalk bỏ ra từ vài triệu đến vài chục triệu đô la để làm marketing/PR rầm rộ như hiện nay là chuyện rất đổi bình thường. Với lượng tiền như vậy thử hỏi các công ty internet nhà ta có cơ hội cạnh tranh ngang bằng đựoc về mặt tài chính không chứ chưa nói về công nghệ.
Tuy nhiên với những thứ như thế này có thể những nhóm nhỏ thường có lợi thế hơn doanh nghiệp lớn vì dễ linh động và chọn ra những chức năng ngách thay vì đánh trực diện vào các tính năng như các công ty đối thủ to.
WeChat kiếm tiền như thế nào?
Trường phái Tây Phương: Viber, Whatsapp... kiếm tiền trên IM có xu hướng thiên theo cách skype làm. Có thể gọi vào số điện thoại thật và trả phí mua credit. Ngoài ra, có thể kiếm tiền từ quảng cáo hoặc một số hình thức khác.
Á Đông thì chọn cách làm nền tảng (mobile platform) cho toàn bộ các dịch vụ Gia tăng trên Di động và chủ yếu là Game. Tuy nhiên để làm đựoc điều đó thì user phải đạt đuợc một số lượng nhất định. Dễ hiểu vì sao tất cả các OTT ào ạt làm Marketing để chiếm cộng đồng.
Nguyên tắc xây dựng cộng đồng đầu tiên sản phẩm phải tốt đã (cá nhân đã thất bại nên thấy đuợc điều này - sản phẩm tốt phụ thuộc nhiều vào người làm Product, trình độ kỹ sư và định hướng của Sếp) vì dù có bỏ tiền núi làm marketing đi chăng nữa thì rồi số NRU (New Register User) tăng khủng khiếp vài triệu nhưng MAU (Monthly Active User) chả đáng bao nhiêu vì thường nguời dùng login vào xem thử là cái gì (?) sau đó thì lặn luôn (lol). Nếu sản phẩm tốt thực sự có thể cạnh trang ngang bằng thì khi đạt tới điểm mốc viral (Tipping Point) khoảng 2-3triệu user, tức khắc sẽ bùng lên theo cấp số.
Cách đây 2 tháng Kakao Talk đã ra mắt chỉ 1,2 game đơn giản trên nền tảng IM của mình và lập tức thu về trên 15 triệu đô/tháng nhờ nhu cầu chơi game này. Đây chính là cần câu cơm của tất cả OTT Á Đông khi họ bỏ rất nhiều tiền và nhân lực cho sản phẩm. WeChat chưa ra game nhưng đã có thông báo chuẩn bị ra.
Cha của WeChat là QQ Mobile đã phủ hàng trăm game. Game ở đây chỉ những game đỉnh, hoặc game bài thì do chính Tencent phát triển, còn lại thì hằng hà xa số game từ Third party.
Vì sao nhiều công ty lớn phải đẩy mạnh đầu tư vào Mobile? Vì sao chủ tịch FPT luôn đưa Mobility lên hàng đầu trong chiến lược của mình? Vì một nguyên tắc cơ bản: web thì miễn phí còn Mobile là thu phí. Trong phần trước trong tháp user của QQ thì số người dùng mobile tuy ít hơn nhưng số người trả tiền cao hơn rất nhiều.
3. Tham vọng Appstore
Trước khi IOS và Android ra đời thì cuộc chiến Appstore có vẻ yên ắng, chỉ có một vài Store do bên thứ ba như Getjar...
Nhưng giờ đây cả thế giới ghi nhận sự thành công vượt trội của các Appstore với doanh thu lên hàng tỉ USD của Apple Store, Android (Play), và gần đây có sự tham gia của Microsoft với Windows mobile, Blackberry và nhà sản xuất chip điện thoại China là MTK cũng có nền tảng giải pháp store của riêng mình. Nokia cũng tham gia thị trường với Ovi Store của mình (đã đổi thành Nokia Store)
Như vậy phải chăng các đại gia thành công và chiếm lĩnh App store phải là công ty sở hữu một hệ điều hành di đông như: IOS, Android, Windows phone, Blackberry, MTK? Và do đó mà gần đây chính phủ China cũng hỗ trợ Baidu và Alibaba xây dựng hệ điều hành trên Di động cạnh tranh với Android của google (?).
Vậy những công ty không có khả năng làm hệ điều hành sẽ không có cơ hội làm App Store? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngõ vì cũng có rất nhiều store không có OS vẫn sống được như AppstoreVN, 91.com, getjar.. Phục vụ các tệp user đa dạng, được bản địa hóa để phục vụ tốt hơn cho cộng đồng chính thức cũng như jailbreak.
Còn về lâu dài vẫn chưa biết sẽ ra sao khi mà trong lịch sử Youtube đã giết chết hầu hết các website video địa phương trừ các site đặc thù và chuyên biệt phục vụ các nhu cầu riêng cho tưng quốc gia như TV, Phim HD miễn phí... Tuy nhiên chưa thể nói được gì khi mà thị trường Mobile quá khác biệt so với thị truờng Web.
Lợi thế của các App store địa phương là có thể lựa chọn và sắp xếp các App sao cho hợp nhu cầu nhất của địa phương. Hơn nữa tuy không sở hữu đuợc hệ điều hành nhưng các công ty địa phương lại sỡ hữu một cộng đồng người dùng lớn trên các sản phẩm dịch vụ có sẵn của mình.
Tencent triển khai App Store khi không sỡ hữu hệ điều hành (trước đây Tencent cũng có đặt hàng cho MTK làm một thiết bị là QQ Media (?) nhưng cũng không thành công - có tham vọng tiến sâu hơn vào thiết bị). Nhưng tại sao Tencent vẫn quyết tâm và có tham vọng trong việc xây dựng App store. Vì nền tảng cộng đồng trên Di động rất lớn.
Xét về đặc thù hệ điều hành. IOS đóng còn Android khá mở. Điều đó dễ nhiều hãng internet lớn thay vì tham vọng làm hệ điều hành thì chọn Android làm nền tảng phát triển tiếp. Amazon Kindle tùy biến hóa Android, gần đây FB đã chọn Android phát triển Facebook Home can thiệp khá sâu vào nền tảng này để chiếm lấy màn hình chính của Android.
Về Android là thế còn IOS thì sao khi mà Apple quá đóng. Một số công ty của Nhật Bản và trung quốc đã cố gắng không phụ thuộc vào Apple store khi sử dụng công nghệ HTML 5 trên nền trình duyệt cho các game, ứng dụng của mình tuy nhiên điều đó cũng phải đợi thời gian trả lời được. Điển hình như mạng cộng đồng Ameba của Cyber Agent đã áp dụng một số game sử dụng HTML 5.
Dựa trên nền tảng QQ Mobile, WeChat thì Appstore của Tencent được xây dựng có những đặc tính riêng của mình.
Một tính năng hay nữa là cộng đồng hóa, có hội có phường đánh giá về một App. Và chỉ ra bạn bè mình ai cũng đã tải và đã chơi những App như mình... (Tất nhiên là chỉ có hệ thống mở trên Android mới làm được, còn IOS thì vẫn phải lên App Store của Apple thôi : )
Hệ thống quản lý App trong thiết bị: Đã download, đang download, Update, Remove... Thay vì chỉ cho tìm kiếm và download thì App Store này không để người dùng phân tâm mà thiết kế luôn việc quản lý App kể cả các App được cài từ nhiều nguồn và nhiều cách khác nhau.
Ngoài Tencent thì có rất nhiều công ty khác của Trung Quốc tham gia vào lĩnh vực này. Và Một trong số các công ty này có đuợc sự thành công lớn ở thị trường đông dân nhất thế giới này là công ty 91.com.
Tencent là nhà phát hành game lớn nhất TQ.
Đi lên từ platform IM và Portal QQ và các dịch vụ khác, Tencent có trong tay một lượng người dùng khổng lồ từ đó chiếm vị trí là công ty phát hành game số 1.
Thành công phát hành game trên PC từ IM QQ và cổng Portal QQ, Tencent đã thành công weChat và chiến lược tương tự sẽ phát hành game trên nền weChat. Những game phát hành chủ yếu là puzzle, casual, đối kháng nhẹ nhàng mang tính social nhiều hơn.
Xét ở Việt Nam: VNG có cổng game Zing Me, VCC có Soha, FPT có game Gate, và hàng loạt cổng game khác...
Kết luận từ người biên tập:
Qua bài viết, có lẽ mỗi người trong chúng ta, nhất là các bạn đang làm các công việc liên quan, mỗi người đã có những góc nhìn mới:
Chúng ta sẽ được Phan Thanh Giản - FPT Online Product Analyst/ Former CEO - FPT Visky
người đã nhiều năm lăn lộn trong việc phát triển các sản phẩm cho di động hé lộ những điều ít có ai biết trong bài viết này, tổng hợp từ facebook note tại đây, đây, đây, đây, đây và đây.
 |
| Phan Thanh Giản - FPT Online Product Analyst / Former CEO - FPT Visky |
Chúng ta học được gì từ Tencent - Phan Thanh Giản
Thời gian gần đây trên nhiều Blogs, báo chí nói nhiều về thị trường nội dung số, nói nhiều về công ty Internet số 1 Việt Nam... Cũng là một người có cơ hội đuợc làm việc nhiều năm trong lãnh vực này và mạo muội chia sẻ một vài ý kiến cá nhân về vấn đề này. Bài viết này không xét trên việc chính trị của hai nước mà xét về khía cạnh doanh nghiệp internet và là chủ kiến của cá nhân.
Trước khi bàn về công ty internet nào số 1 Việt Nam tôi xin chọn một công ty mà với cá nhân tôi thì đó là một công ty internet số 1 tại Trung Quốc - Tencenct. Tôi có cơ hội được cùng anh Trương Gia Bình thăm và học hỏi tại Tencent trong vài ngày, bản thân cũng dành gần một năm để nghiên cứu các sản phẩm của họ từ những chi tiết nhỏ. Cũng may mắn hơn được gặp một người thầy của CEO Tencent - khi anh ấy còn là sinh viên trường Stanford nên việc học hỏi Tencent cũng dễ dàng hơn.
 |
| Chuyến thăm Tencent và gặp CEO Martin Lau |
Tại sao tôi không chọn 1 công ty internet lớn nhất thế giới như FB, Google,... để viết mà viết về công ty internet lớn nhất Trung Quốc vì có các lý do cá nhân như sau: Xét về văn hóa, môi trường chúng ta đều là người Á Đông và cơ bản một số hành vi người dùng của chúng ta lẫn người Trung Quốc là gần nhau.
 |
| Lịch sử phát triển sản phẩm của Tencent |
Tencent bắt đầu là một công ty làm về dịch vụ nội dung di động nhỏ. Sau đó phát triển thành công QQ IM trên PC. Nhưng IM lúc đấy chưa thể có doanh thu. Xét ở Việt Nam thì có thể chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội làm IM PC mất rồi
Giai đoạn tiếp Tencent tập trung mạnh vào MVAS (Mobile Value Added Service) để lấy nguồn thu. Hiện trạng lúc này rất giống Việt Nam ta, hầu như là nhạc chuông, hình nền, xổ số, Java game, chủ yếu dựa trên SMS. Xét ở Việt Nam hiện nay các công ty sống nhờ Java Game, Card game, và dịch vụ SMS chúng ta đang rất ổn.
Sau đó mới tiếp tục phát triển IVAS (Internet Value Added Service), từ đây các dịch vụ trên PC đã hình thành như âm nhạc, tin tức.... Xét ở Việt Nam chúng ta vẫn có các công ty làm dịch vụ tương đương lead thị trường như Zing Mp3, nhaccuatui, các công ty báo chí trực tuyến hoặc trang tổng hợp thông tin như Vnexpress, dantri, 24h...
Tencent mở rộng ra lãnh vực game bằng cách phát hành trên platform QQ và IVAS của mình. Ban đầu Game ở Tencent đa số là từ Hàn Quốc (Tencent là công ty phát hành game lớn nhất China hiện nay - Theo Credit Suisse 2009). Xét ở Việt Nam ta có VNG, VTC, FPT, SGame... Cũng là các doanh nghiệp hàng đầu về phát hành Game và các công ty đang này cũng đang nổ lực để làm Game Platform.
Tiếp theo với xu hướng Portal trên thế giới như Yahoo!, MSN...Tencent đã đưa các dịch vụ riêng biệt về trên một cổng portal chính là QQ.COM (đang đứng thứ 8 về luợng truy cập trên toàn thế giới - alexa), Sử dụng tên QQ xuyên suốt cho các sản phẩm dịch vụ (trừ weChat vì chơi quốc tế - QQ không ai dùng?). Xét ở Việt Nam ta có Zing.vn và một số portal khác. Portal hầu như 80% nội dung là tin tức vì thế các công ty truyền thông báo chí có khả năng thắng trong việc tạo lập portal như vnexpress, dantri, 24h... (?)
Tencent IPO và sau đó ra mắt MXH QZone. MXH này có khuynh huớng personalise nhiều hơn để phục vụ cái hệ thống Membership và Ranking kia. Xét ở Việt Nam thì Facebook độc tôn mất rồi, Zing Me cũng đã dùng hết lương thực và khí tài cũng tiêu tốn rất nhiều của VNG nhưng cũng phải về số 2.
Tiếp tục với các thành công khác Tencent ra mắt trang E-Commerce C2C paipai.com và hệ thống thanh toán Tenpay. Tuy nhiên về lãnh vực E-Commerce Tencent chưa thể so sánh đựoc với Taobao của Alibaba nhưng về hệ thống thanh toán Tenpay thì Tencent làm rất tốt cho các dịch vụ nội dung số của mình.
Khi mà trào lưu Weibo nổi lên mạnh mẽ thì Tencent đã phát triển thêm một phiên bản MXH khác để cạnh tranh với Sina là Tencent Weibo. Xét ở Việt Nam theo như đựoc biết thì đã có một công ty ra bản beta.
Với xu hướng Mobile hóa rất nhanh nên Tencent không bao giờ là người đi sau trong cuộc chiến này và đến gần đây thì ra mắt OTT WeChat. Thực ra đằng sau weChat là một thứ lớn hơn nhiều, lát nữa chúng ta sẽ phân tích thứ đó. Xét ở Việt Nam chúng ta có Zalo và Ola là các sản phẩm mới lên và hy vọng rất lớn có thể đánh bật các đối thủ khác.
Tóm lại, Tencent vẫn phải bắt chước theo trào lưu công nghệ của thế giới. Thế giới có cái gì mới, Tencent làm theo và có chế biến. Sau đó nhờ chính sách tốt của nước nhà họ dễ dàng phát triển hơn là ở VN chúng ta. Và tất nhiên chất lượng sản phẩm và dịch vụ cộng với tinh thần dân tộc tạo điều kiện cho các sản phẩm của Tencent nhanh đến thành công hơn. Việt Nam của chúng ta cũng rất cần sự hỗ trợ lớn đó khi mà sự tấn công ào ạt từ Tây Tàu mạnh hơn về lương thực và khí tài thì chúng ta khó khăn để mà vực lên được.
Xét về các công ty Internet VN, đa số các công ty TOP 3 cũng đã cố gắng để chạy theo Tây Tàu và cá nhân mình nhận thấy VNG là một công ty đã bỏ rất nhiều tiền, nhân lực và bền bỉ không mệt mỏi để chạy theo nhất. Đầu tư RD của VNG chắc có thể đựoc xem là nhiều nhất trong các công ty Top. Hy vọng nhiều công ty Internet đầu tư mạnh cho RD hơn nữa :)
Tóm lại, Tencent vẫn phải bắt chước theo trào lưu công nghệ của thế giới. Thế giới có cái gì mới, Tencent làm theo và có chế biến. Sau đó nhờ chính sách tốt của nước nhà họ dễ dàng phát triển hơn là ở VN chúng ta. Và tất nhiên chất lượng sản phẩm và dịch vụ cộng với tinh thần dân tộc tạo điều kiện cho các sản phẩm của Tencent nhanh đến thành công hơn. Việt Nam của chúng ta cũng rất cần sự hỗ trợ lớn đó khi mà sự tấn công ào ạt từ Tây Tàu mạnh hơn về lương thực và khí tài thì chúng ta khó khăn để mà vực lên được.
Xét về các công ty Internet VN, đa số các công ty TOP 3 cũng đã cố gắng để chạy theo Tây Tàu và cá nhân mình nhận thấy VNG là một công ty đã bỏ rất nhiều tiền, nhân lực và bền bỉ không mệt mỏi để chạy theo nhất. Đầu tư RD của VNG chắc có thể đựoc xem là nhiều nhất trong các công ty Top. Hy vọng nhiều công ty Internet đầu tư mạnh cho RD hơn nữa :)
Doanh thu công Tencent tương đương 7 Tỉ đô la năm 2012
 |
| Nguồn Tencent.com |
Vậy lộ trình phát triển sản phẩm của họ ra sao?
 |
| Mô hình toàn bộ hệ sinh thái sản phẩm của Tencent. |
Danh mục sản phẩm của Tencent:
- Instant Messaging: QQ IM, QQ Download, QQ mail, QQ Player...
- Online Media: Portal QQ.com, Search Engine SoSo.com (thua baidu xa)
- Internet Value Added Service: MXH QZone, Tencent Weibo, QShow, Q Music, ...
- Mobile value Added Service: weChat, QQ, ....
- E-Commerce: paipai.com, tenpay (Vẫn còn thua Alibaba xa) Online Advertising Interactive
- Entertainment: Game MMO, webgame, desktop game...
1. QQ IM
Vào thời mà IM trên máy tính phát triển mạnh trên thế giới như AOL, ICQ, MSN... thì Tencent đã chụp được cơ hội và phát triển phần mềm chat QQ ( dựa trên nền tảng công nghệ ICQ) và giờ đây QQ đã là phần mềm chat không thể thiếu của người TQ chưa kể đó được xem là nền tảng (platform) vững chắc để phát triển hàng loạt sản phẩm khác sau này.
Vì sao QQ IM thành công? Có nhiều lý do nhưng lý do chủ yếu là ngôn ngữ nước Hoa Hạ là rất đặc thù cộng với lợi thế ra mắt đúng thời điểm mà người dùng chưa có nhiều sự lựa chọn. Ngoài ra sự hỗ trợ triệt để từ chính phủ giúp doanh nghiệp trong nước có lợi thế rất lớn trước sự thâm nhập của các đế chế internet phương Tây - thời mà Yahoo! AOL... bá đạo.
Và cuộc chiến IM trên PC kết thúc tại Hoa Hạ khi MSN, Skype, Yahoo không thể nào can thiệp vào đuợc và đây là nền tảng quyết định hầu hết sự thành công các sản phẩm của Tencent sau này với lượng user lên đến gần 700triệu Account (Chat với China toàn hỏi QQ you là giè )
Nhưng có một điều QQ IM của Tencent không giống các IM của phương tây vì đặc thù của người Á Đông. Người Á Đông khi sinh ra cơ bản là mũi tẹt da vàng vì thế trong sâu thẳm thì chúng ta có nhiều ước mơ thầm kín và đều xoay quanh chữ SĨ. Vì thế chữ sĩ có thể không thực hiện đuợc ở thế giới thật thì họ lại thõa mãn đuợc ở thế giới ảo. Có thể ăn mì gói nhưng là bang chủ trong một game, và sĩ diện thanh cao trong Game không thua kém gì ngoài đời cả. Lý giải tại sao game bán Item phổ biến ở Á Đông hơn.
Tại sao các trẻ em cấp 1 của chúng ta đều rất thích mua tập vở có hình các cô gái chân dài, mắt to hoặc siêu nhân.... chỉ vì các em mong muốn đựoc như vậy. Còn phương Tây khi sinh ra đã là chân dài mắt to rồi không cần phải mơ ước gì nữa cả (lol).
Dựa trên nguyên tắc đó QQ IM đã khai sinh ra hệ thống Membership & Ranking rất logic và cũng không kém phần phức tạp. Trong thời gian nghiên cứu phần này anh BìnhTG giúp mình một số thứ về toán để số học lại công thức. Và khi hỏi các bạn bên Tencent thì mới biết là công thức này do một tiến sĩ tâm lý học xây dựng nên chứ không phải một kỹ sư tin học (??)
 |
| (cái này là Ranking đựoc thể hiện ra nè... mà hơi nhỏ) |
Nếu FPT thời đấy phát triển tới cùng hệ thống chat và mạng TTVN lên thì chắc sẽ có 1 Tencent Việt Nam(?). Sau này VNG cũng đã lựa chọn Chat làm sản phẩm chủ lực để đi lên (Zing Chat). FPT Visky thì chọn ViTalk.
Và giờ đây khi cuộc chiến IM trên PC đã xong xuôi rồi thì cơ hội trên Mobile đã giúp nhiều công ty rất nhanh chụp lấy để cố gắng tạo nên một platform như Tencent đã từng làm...
Tại sao QQ IM là platform của Tencent.
Định nghĩa Platform là gì? Trên Internet có vô số định nghĩa các bạn có thể google. Còn bản thân tôi thấy Platform là một nền tảng mà quản lý CMND (chứng minh thư) và VÍ TIỀN của user thì gọi là Platform. Vì vậy mà các công ty internet lớn ai cũng muốn làm Platform để cung cấp cho bên thứ 3 phát triển ứng dụng gắm vào như Facebook, Google dựa trên cái ID và cái Ví của mình (?)
Chung quy lại nắm đựoc ID và Ví của nhân dân tức là bá đạo rồi phải không? QQ đã chiếm hầu hết CMND của người Hoa Hạ và quản lý luôn túi tiền. Trung bình 8% trên tổng số user phải trả tiền hàng tháng cho Tencent đều đặn với một công thức rất logic đến từng chi tiết nhỏ nhất. Vì vậy với số user khủng thì việc thu mấy đồng bạc cắc đã không còn là chuyện bình thường như bao nhiêu người tưởng nữa rồi.
 |
| (Số liệu hơi cũ chút - nguồn +8*) |
Thì cũng vì chữ Sĩ mà ra cả.
QQ IM thiết kế như một game social chứ không phải là IM đơn thuần. Bản thân nó không những gánh toàn bộ các dịch vụ khác trên lưng mình mà còn có mạch máu gắn chặt đến các dịch vụ khác dựa trên công thức tính toán sao cho "Trách nhiệm và quyền lợi" của User một cách hài hòa và logic nhất có thể.
Lại nói về cái Sĩ, ở một số IM khác thì chỉ là một hình đại diện được chụp hoặc đưa đại đâu đó lên, chỉ đơn giản thế thôi. Nhưng QQ IM thì khác, Avatar là cả một kho các "Chân dài + mắt to" với hàng chục công ty thiết kế đồ họa gia công cho họ và từ đây đem về một nguồn thu không nhỏ cho QQ IM. Nhưng họ chỉ thành công ở Hoa Hạ còn khi ra thế giới thì chết thẳng cẳng vì chẳng ai mua Avatar(??)
 |
| thiết kế đẹp nhỉ.... |
Vì sao các bạn trẻ lại phải trả tiền hàng tháng để mua mấy thứ Avatar vớ vẫn đấy! Thì cũng vì ước mơ cũng vì thể diện cả. Nếu mua nhiều, nạp tiền nhiều, Online nhiều ... các bạn ấy mới đạt đuợc nhiều "Ước mơ thầm kín" - điều rất quan trọng với tất cả người Á Đông. Ai mà VIP thì chữ đỏ lòm, list lúc nào cũng nằm trên đầu, event gì cũng được quyền lợi trước, dịch vụ gì ra cũng được xời trước... thế thì bảo sao các bạn ấy không phấn đấu.
Các bạn đừng nghĩ công thức Sĩ kia đơn giản chỉ cần cho vài cái điểm (point) rồi tăng tăng giảm giảm theo số là xong chuyện. Hệ thống Ranking và membership của QQ rất lớn mà khi tôi tìm hiểu rõ ràng nguồn cội thì đúng là xưa nay những người làm sản phẩm như chúng ta quá xem thường các thứ như Point, level của user và hòan thiện nó một cách hời hợt.
Độ tuổi sử dụng QQ mãnh liệt nhất và có nạp tiền đều đặn là ở lứa tuổi từ 19-24. Còn độ tuổi lớn hơn chắc chỉ sử dụng để làm công cụ giao tiếp hoặc gọi điện. QQ IM đuợc thiết kế bao gồm đầy đủ tất cả các tính năng mà các IM nổi tiếng khác trên thế giới có như: VoIP, Text, emoticons, translation...
 |
| Đa số người dùng của QQ mà nạp tiền đều là xì tin ^^ |
 |
| Các dịch vụ thu tiền và không thu tiền |
 |
| Nền tảng QQ IM đã đẩy máu nuôi tất cả các dịch vụ khác |
FPT Có Vnexpress, VNG có Zing Zalo, VCC có Dantri, VTC có Go.... Theo bạn thì công ty nào có khả năng làm đuợc Platform (ID và Ví) lớn nhất Việt Nam? Nhưng mình thì nghĩ Telco có cơ hội lớn nhất, các telco nắm hầu hết định danh (ID) và Ví tiền thậm chí là cả hạ tầng. Mình tin là nếu 1 Telco làm quyết liệt thì sẽ có 1 NTT DoCoMo tại Việt Nam (??!)
THỊ TRƯỜNG OTT
Là việc chuyển dữ liệu video và audio trực tuyến mà không cần các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP, Telco) tham gia vào việc phân phối hoặc điều khiển bản thân nội dung.
Tức là nhà cung cấp nội dung đứng ở bên thứ 3 cung cấp các nội dung, còn các ISP, Telco chỉ có đảm nhiệm việc truyền tải gói IP. (Wiki)
Thị truờng OTT tạm chia ra 2 nhánh - của Á Đông: WeChat, Line, Kakao Talk, Zalo và của phương Tây: Whatsapp, Viber, FB IM...
Các sản phẩm OTT này hầu hết đều có một tính năng chung là Text message và Voice Message (nhu cầu cơ bản của Mobile Phone) trên hạ tầng của ISP, Telco vì thế sự sụt giảm doanh thu của họ là điều tất nhiên khi mà chi phí rẻ hơn nhiều khi sử dụng Thoại của Telco.
 |
| Nhấn mạnh Free Call, Text message |
 |
| Nhấn mạnh yếu tố Cộng đồng: Social, Look Around... |
Các OTT phương Tây đa số là tính hợp họat động cồng đồng qua share Facebook, twitter, G+ là những thứ thành công có sẵn. Á Đông lại chọn cách tự xây dựng riêng cho chính mình. Và cũng dễ hiểu vì sao các OTT như WeChat, Line, Kakao Talk cũng dần dần sẽ trở thành một sản phẩm thiên về MXH trên Di động hơn là OTT.
2. WeChat
WeChat tính tới thời điểm này có trên 300 triệu người dùng nhưng chưa đến 15% người dùng quốc tế (Source: TechinAsia) và đa số cũng ở những nước Á Đông như: Indo, Thái Lan, Philippine. Số người dùng còn lại đều ở Hoa Hạ cả. Kể ra số người dùng Quốc tế của Whatsapp, Viber, FB IM, Skype vẫn vượt WeChat nhiều lần.
WeChat có gì hấp dẫn?
Chức năng hấp dẫn nhất của WeChat ngoài Communication (Text, Voice) chắc hẳn là Chức năng Community (Tìm Hot Girl, Chia sẻ moment, Shake, Quăng chai lọ...).
Bản Quốc Tế WeChat được thiết kế thông minh tận dụng tối đa cộng đồng Facebook và danh bạ điện thoại. Đăng ký dùng số điện thoại thì sẽ lấy toàn bộ contacts sau đó tiếp tục associate với FB Connect để lấy toàn bộ friends, relations và ngược lại. Dù có đăng ký bằng FB hay Số ĐT thì đi lui đi tới cũng vướng vào lưới thôi.
Nhưng thật ra đứng sau WeChat là một thứ khác hoành hơn! Thứ đó là gì?
Đó chính là là QQ Mobile. WeChat chỉ là một bản sao và lược bỏ rất nhiều chức năng để phù hợp với Quốc Tế hơn, dù sao với tiền tấn Marketing (vài trăm tỉ đồng là ít (?)) thì WeChat đạt được số user khủng. WeChat vẫn đang đựoc xem là máy xay tiền.
 |
| Chức năng chính của QQ Mobile Featured Phone |
Tiền thân của WeChat là QQ Mobile trên featured Phone. Được phát triển đã rất lâu rồi nhưng vẫn hội tụ đủ tính năng của một IM lớn. Tất cả những gì WeChat có thì QQ Mobile Featured Phone đã có trước đó 5 năm (2007).
 |
| Với số chức năng nhiều gần như gấp đôi WeChat |
 |
| Membership và Ranking |
 |
| Mạng xã hội Tencent Weibo |
 |
| Cổng tin tức |
 |
| Mạng Xã Hội QZone |
..... và nhiều tính năng khác không liệt kê ở đây.
Với xu thế smartphone (Android, IOS) phát triển như vũ bão thì tất nhiên 1 bản QQ Mobile Smartphone xuất hiện với các tính năng hơn hẳn điện thoại cùi bắp. Một báo cáo không rõ nguồn chỉ rằng: Tổng số điện thoại bán ra trên thị trường năm 2012 thì gần 70% là điện thoại Android. Android giờ rất giống JAVA J2ME (Nokia) năm 2005 và giờ đây Android được xem là mảnh đất vàng cho các Developer phát triển App (lol).Dựa trên lượng user lớn từ Web, Tecent đã convert toàn bộ sang Mobile. Nhưng vì sao lại lấy tên WeChat (China là Weixin)? Theo ý cá nhân mình thì dùng tên QQ cho bản quốc tế trước đó không ăn thua rồi, nên dùng cái tên Tiếng Anh cho dễ nhận biết (?)
Và hầu như các IM Á Đông: Line, Kakao Talk đều đi theo xu hướng MXH, tất nhiên cũng có một số tính năng được thiết kế khác biệt. Và với việc dominate thị truờng trong nước xong rồi thì xâm chiếm ra quốc tế là điều hiển nhiên. Chuyện WeChat, Line, KakaTalk bỏ ra từ vài triệu đến vài chục triệu đô la để làm marketing/PR rầm rộ như hiện nay là chuyện rất đổi bình thường. Với lượng tiền như vậy thử hỏi các công ty internet nhà ta có cơ hội cạnh tranh ngang bằng đựoc về mặt tài chính không chứ chưa nói về công nghệ.
Tuy nhiên với những thứ như thế này có thể những nhóm nhỏ thường có lợi thế hơn doanh nghiệp lớn vì dễ linh động và chọn ra những chức năng ngách thay vì đánh trực diện vào các tính năng như các công ty đối thủ to.
 |
| LINE cũng gần gần như Kakao và gần như weChat và đều có Tencent là Cổ đông |
WeChat kiếm tiền như thế nào?
Trường phái Tây Phương: Viber, Whatsapp... kiếm tiền trên IM có xu hướng thiên theo cách skype làm. Có thể gọi vào số điện thoại thật và trả phí mua credit. Ngoài ra, có thể kiếm tiền từ quảng cáo hoặc một số hình thức khác.
Á Đông thì chọn cách làm nền tảng (mobile platform) cho toàn bộ các dịch vụ Gia tăng trên Di động và chủ yếu là Game. Tuy nhiên để làm đựoc điều đó thì user phải đạt đuợc một số lượng nhất định. Dễ hiểu vì sao tất cả các OTT ào ạt làm Marketing để chiếm cộng đồng.
Nguyên tắc xây dựng cộng đồng đầu tiên sản phẩm phải tốt đã (cá nhân đã thất bại nên thấy đuợc điều này - sản phẩm tốt phụ thuộc nhiều vào người làm Product, trình độ kỹ sư và định hướng của Sếp) vì dù có bỏ tiền núi làm marketing đi chăng nữa thì rồi số NRU (New Register User) tăng khủng khiếp vài triệu nhưng MAU (Monthly Active User) chả đáng bao nhiêu vì thường nguời dùng login vào xem thử là cái gì (?) sau đó thì lặn luôn (lol). Nếu sản phẩm tốt thực sự có thể cạnh trang ngang bằng thì khi đạt tới điểm mốc viral (Tipping Point) khoảng 2-3triệu user, tức khắc sẽ bùng lên theo cấp số.
Cách đây 2 tháng Kakao Talk đã ra mắt chỉ 1,2 game đơn giản trên nền tảng IM của mình và lập tức thu về trên 15 triệu đô/tháng nhờ nhu cầu chơi game này. Đây chính là cần câu cơm của tất cả OTT Á Đông khi họ bỏ rất nhiều tiền và nhân lực cho sản phẩm. WeChat chưa ra game nhưng đã có thông báo chuẩn bị ra.
Cha của WeChat là QQ Mobile đã phủ hàng trăm game. Game ở đây chỉ những game đỉnh, hoặc game bài thì do chính Tencent phát triển, còn lại thì hằng hà xa số game từ Third party.
 |
| Đủ thể loại Game |
3. Tham vọng Appstore
Trước khi IOS và Android ra đời thì cuộc chiến Appstore có vẻ yên ắng, chỉ có một vài Store do bên thứ ba như Getjar...
Nhưng giờ đây cả thế giới ghi nhận sự thành công vượt trội của các Appstore với doanh thu lên hàng tỉ USD của Apple Store, Android (Play), và gần đây có sự tham gia của Microsoft với Windows mobile, Blackberry và nhà sản xuất chip điện thoại China là MTK cũng có nền tảng giải pháp store của riêng mình. Nokia cũng tham gia thị trường với Ovi Store của mình (đã đổi thành Nokia Store)
Như vậy phải chăng các đại gia thành công và chiếm lĩnh App store phải là công ty sở hữu một hệ điều hành di đông như: IOS, Android, Windows phone, Blackberry, MTK? Và do đó mà gần đây chính phủ China cũng hỗ trợ Baidu và Alibaba xây dựng hệ điều hành trên Di động cạnh tranh với Android của google (?).
Vậy những công ty không có khả năng làm hệ điều hành sẽ không có cơ hội làm App Store? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngõ vì cũng có rất nhiều store không có OS vẫn sống được như AppstoreVN, 91.com, getjar.. Phục vụ các tệp user đa dạng, được bản địa hóa để phục vụ tốt hơn cho cộng đồng chính thức cũng như jailbreak.
Còn về lâu dài vẫn chưa biết sẽ ra sao khi mà trong lịch sử Youtube đã giết chết hầu hết các website video địa phương trừ các site đặc thù và chuyên biệt phục vụ các nhu cầu riêng cho tưng quốc gia như TV, Phim HD miễn phí... Tuy nhiên chưa thể nói được gì khi mà thị trường Mobile quá khác biệt so với thị truờng Web.
Lợi thế của các App store địa phương là có thể lựa chọn và sắp xếp các App sao cho hợp nhu cầu nhất của địa phương. Hơn nữa tuy không sở hữu đuợc hệ điều hành nhưng các công ty địa phương lại sỡ hữu một cộng đồng người dùng lớn trên các sản phẩm dịch vụ có sẵn của mình.
Tencent triển khai App Store khi không sỡ hữu hệ điều hành (trước đây Tencent cũng có đặt hàng cho MTK làm một thiết bị là QQ Media (?) nhưng cũng không thành công - có tham vọng tiến sâu hơn vào thiết bị). Nhưng tại sao Tencent vẫn quyết tâm và có tham vọng trong việc xây dựng App store. Vì nền tảng cộng đồng trên Di động rất lớn.
Xét về đặc thù hệ điều hành. IOS đóng còn Android khá mở. Điều đó dễ nhiều hãng internet lớn thay vì tham vọng làm hệ điều hành thì chọn Android làm nền tảng phát triển tiếp. Amazon Kindle tùy biến hóa Android, gần đây FB đã chọn Android phát triển Facebook Home can thiệp khá sâu vào nền tảng này để chiếm lấy màn hình chính của Android.
Về Android là thế còn IOS thì sao khi mà Apple quá đóng. Một số công ty của Nhật Bản và trung quốc đã cố gắng không phụ thuộc vào Apple store khi sử dụng công nghệ HTML 5 trên nền trình duyệt cho các game, ứng dụng của mình tuy nhiên điều đó cũng phải đợi thời gian trả lời được. Điển hình như mạng cộng đồng Ameba của Cyber Agent đã áp dụng một số game sử dụng HTML 5.
Dựa trên nền tảng QQ Mobile, WeChat thì Appstore của Tencent được xây dựng có những đặc tính riêng của mình.
 |
| App đã đuợc chọn lọc và địa phương hóa |
 |
| Cộng đồng tải App |
 |
| Quản lý app trong hệ thống |
Ngoài Tencent thì có rất nhiều công ty khác của Trung Quốc tham gia vào lĩnh vực này. Và Một trong số các công ty này có đuợc sự thành công lớn ở thị trường đông dân nhất thế giới này là công ty 91.com.
 |
| App store của 91.com |
Xét ở việt Nam các công ty nào đang tham gia vào thị trường App Store? Đầu tiên phải kể đến là các Telco Viettel, vina, mobi như: MSpace, mstore... Kế đến là các công ty Công nghệ gồm: Appota, FPT Mobile Application và gần đây theo một số tin tức thì VNG sau thành công của Zalo cũng sẽ tham gia sớm vào thị trường App Store.
Xét ở FPT. FStore được xây dựng trên nền tảng MTK và nhằm tạo thêm nhiều giá trị cho người dùng sử dụng điện thoại thương hiệu FPT. Sau sự thành công trên nền tảng Fphone sẽ mở rộng ra các nền tảng khác. Tuy nhiên với thị phần điện thoại FPhone thì chưa thể xây dựng được một App store đủ sức cạnh tranh.
Appota cũng là một công ty bước đầu gặt hái đuợc nhiều thành công dựa trên các kênh quảng bá hữu hiệu như GSM, Appstore.vn và cũng như các store địa phương khác việc chọc lọc và sắp xếp ứng dụng cũng giúp cho Appota thành công bước đầu.
Còn các bạn nghĩ sao về thị trường App Store tại Việt Nam. Có cơ hội gì cho các Công ty Internet Việt Nam tham gia?
4. Game
Như phần trên có đề cập đến các sản phẩm Top 1 của Tencent gồm IM PC - QQ, IM Mobile-WeChat và Mobile VAS. Còn Game thì Tencent thế nào? Tencent vẫn tiếp tục là số 1 trong lĩnh vực phát hành Game.
Tỉ lệ người sử dụng internet và tỉ lệ người chơi game cũng như ARPU trung bình của Game ở TQ.
Xét ở FPT. FStore được xây dựng trên nền tảng MTK và nhằm tạo thêm nhiều giá trị cho người dùng sử dụng điện thoại thương hiệu FPT. Sau sự thành công trên nền tảng Fphone sẽ mở rộng ra các nền tảng khác. Tuy nhiên với thị phần điện thoại FPhone thì chưa thể xây dựng được một App store đủ sức cạnh tranh.
Appota cũng là một công ty bước đầu gặt hái đuợc nhiều thành công dựa trên các kênh quảng bá hữu hiệu như GSM, Appstore.vn và cũng như các store địa phương khác việc chọc lọc và sắp xếp ứng dụng cũng giúp cho Appota thành công bước đầu.
Còn các bạn nghĩ sao về thị trường App Store tại Việt Nam. Có cơ hội gì cho các Công ty Internet Việt Nam tham gia?
Như phần trên có đề cập đến các sản phẩm Top 1 của Tencent gồm IM PC - QQ, IM Mobile-WeChat và Mobile VAS. Còn Game thì Tencent thế nào? Tencent vẫn tiếp tục là số 1 trong lĩnh vực phát hành Game.
Tỉ lệ người sử dụng internet và tỉ lệ người chơi game cũng như ARPU trung bình của Game ở TQ.
 |
| Nguồn Credit Suisse - Theo số liệu rất cũ (đầu năm 2010) |
 |
| Công thức dự báo doanh thu của Game |
Đi lên từ platform IM và Portal QQ và các dịch vụ khác, Tencent có trong tay một lượng người dùng khổng lồ từ đó chiếm vị trí là công ty phát hành game số 1.
 |
| Năm 2009 Tencent đã là 1 công ty phát hành game lớn nhất Trung Quốc dựa trên tựa game và doanh thu |
 |
| Casual Game vẫn chiếm tỉ trọng doanh thu và user số 1 tại Trung Quốc |
Muốn là công ty phát hành game số 1 thì phải nhất định phải có Game Platform
Trên PC - Tencent mở ra rất nhiều Portal game từ web - Desktop
Game trên mobile
Chiến lược cũng tương tự PC - xây dựng portal game từ Wap đến App
Trên PC - Tencent mở ra rất nhiều Portal game từ web - Desktop
 |
| Desktop Game Portal - qqgame.qq.com |
 |
| Cổng game trên web - 3366.com |
 |
| App manager cũng gắn Game nốt |
 |
| QQ Chat cũng gắn Game |
Chiến lược cũng tương tự PC - xây dựng portal game từ Wap đến App
Xét ở Việt Nam: VNG có cổng game Zing Me, VCC có Soha, FPT có game Gate, và hàng loạt cổng game khác...
Kết luận từ người biên tập:
Qua bài viết, có lẽ mỗi người trong chúng ta, nhất là các bạn đang làm các công việc liên quan, mỗi người đã có những góc nhìn mới:
- Vì sao Zalo lại đổ tiền tấn, vì sao Line, WeChat, Kakao Talk lại bỏ mấy chục triệu usd để làm marketing rầm rộ - trở thành leader trước hết tại Việt Nam, khi xu thế người dùng dịch chuyển từ SMS sang OTT. Khi nắm được ID của người dùng, việc biến nó thành bàn đạp cho các nước cờ kế tiếp sẽ dễ dàng hơn.
- Bước kế tiếp của Zalo là gì? Theo mô hình của QQ thì dễ thấy là bước kế tiếp Zalo sẽ nối kết các dịch vụ vào Zalo, để Zalo trở thành trung tâm, tạo lập xung quan nó một hệ sinh thái mới. Muốn kiếm tiền? Game là chuyện dễ thấy.
- Đầu tư vào tương lai: Làm một sản phẩm hoàn toàn mới mẻ so với thế giới thì Việt Nam cũng như Trung Quốc, đều chưa có nhiều công ty làm được ở mức độ như thế giới, để có một công ty tầm cỡ như Yahoo, Facebook hay Google. Tuy nhiên ở góc độ copy,địa phương hóa và chiến thắng tại thị trường nội địa thì hoàn toàn có thể. Tencent đã làm rất tốt điều đó, mỗi khi có một trào lưu mới, Tencent đều chọn đúng sóng cho thấy họ rất hiểu thị trường và thực thi rất hoàn hảo. Từ IQ -> IVAS > Portal > Mạng xã hội > Mobile, lần nào cũng quyết tâm và trở thành leader trong các đợt sóng lớn của thế giới, tại thị trường Trung Quốc.
- Am hiểu thị trường, hiểu được thế giới đang đi về đâu, đâu là trào lưu lớn, quyết tâm đeo đuổi và bắt được sóng là những đặc điểm mà chúng ta nên học hỏi. Hiện tại, sau đợt sóng Groupon tại Việt Nam, điều gì là kế tiếp? Có phải là Thương Mại điện tử không? Bạn sẽ làm gì với đợt sóng đó? Cả thế giới đang dịch chuyển sang di động và tablet (xem số liệu về xu hướng này tại đây), chúng ta đang làm gì, chuẩn bị gì để bắt sóng?
- Tận dụng lợi thế cạnh tranh bền vững: là điều mà đối thủ mất rất nhiều thời gian và tiền bạc để có được hoặc có thể là không bao giờ làm được để trở thành bá đạo. Với Tencent là QQ, với nhà cung cấp mạng chính là số lượng người dùng rộng khắp và túi tiền của họ.
- Sản phẩm tốt chưa đủ: Một suy nghĩ sai lầm phổ biến là nếu chúng ta có một sản phẩm đủ tốt, thị trường tự nhiên sẽ có phần, người dùng sẽ yêu thích chúng ta. Nếu vậy Zalo và các sản phẩm khác không đổ tiền để marketing rầm rộ làm gì. Mặc dù sản phẩm là cái rất quan trọng, như bạn Giản đã chỉ ra, nếu không có sản phẩm tốt, người dùng vào thử rồi lặn luôn. Nhưng chỉ sản phẩm tốt thôi thì chưa đủ. Đó là lý do chúng ta có bộ phận marketing, đúng mũi chịu sào 4Ps: Product - Price - Place - Promotion. Trong quyển sách In The Plex, Steven Levy đã cho chúng ta biết: Khi Google mới mua lại Adsense từ Applied Semantics, họ đã biết đây chính là cơ hội lớn - Google đặt mua các vị trí quảng cáo trên các báo lớn, mà NYTimes là ví dụ, rồi cho các nhà quảng cáo Adwords chạy miễn phí. Google chịu chi phí cho cả 2 phía trong thời điểm đó. Trong vòng 2 tháng, Sergey đã tiêu hết 1,5 triệu USD. Đó là một vụ đầu tư đáng đồng tiền bát gạo. Sau vài tháng, Google có đầy đủ dữ liệu chứng minh rằng nếu các hãng xuất bản đăng ký chương trình Adsense, số tiều họ có được từ các cú nhấp chuột sẽ thay Google thực hiện cam kết. Adsense cuối cùng đã mang lại cho Google 10 tỉ usd - mỗi năm.
mình ko kì vọng lắm VNG vốn ăn theo copycat lại của tàu; tencent của tq đúng là khủng thật :|
Trả lờiXóabài viết hay
Trả lờiXóanếu Trung Quốc là lò copy của thế giới công nghệ nói chung thì Tencent đóng vai trò là đầu tàu copy các sản phẩm CNTT. Không thấy nhiều ý tưởng mang tính cách mạng, tuy nhiên với số dân lớn như TQ, chỉ cần copy và thêm thắt vài điểm phù hợp thị hiếu là có thể kiếm được bộn tiền.
Trả lờiXóarất hay, và có cái nhìn tổng quát về nghành Games, VAS .
Trả lờiXóa