Leadership trong công ty internet & Tầm nhìn của người lãnh đạo

Bài viết tóm tắt các điểm chính trong phần chia sẻ của tôi tại CDO - Chief Digital Officer Club Event diễn ra vào tháng 8/2014.

Người lãnh đạo (leader) xuất hiện khi nào? Khi có một team làm việc cùng nhau.

Vì sao người ta cần team? Vì một người không thể làm được việc lớn. Nếu có ai nói với tôi rằng họ đã làm mọi việc ở công ty của họ, do một tay họ gầy dựng nên thì như John Maxwell "tôi sẽ nói với họ là tôi rất buồn. Họ sẽ rất ngạc nhiên. Tôi sẽ nói rất tiếc vì những gì bạn làm được quá nhỏ". Chỉ có team lớn mới giúp bạn hoàn thành được công việc mà bạn mơ ước, những giấc mơ lớn. Ngay cả một công việc chuyên như SEO, nếu bạn làm một mình e rằng công ty bạn cũng còn quá nhỏ.

LÃNH ĐẠO BẮT ĐẦU TỪ TẦM NHÌN

Những lãnh đạo tài ba luôn bắt đầu bằng một tầm nhìn (vision) và lôi cuốn người khác đồng hành cùng họ trong việc chinh phục. Đó có thể là một tầm nhìn vĩ đại như John F. Kennedy là "We choose to go to the Moon" vào năm 1962 với bài diễn thuyết Moon Speech đã đi vào lịch sử : "“Chúng ta chọn đi lên Mặt Trăng và tiến hành những chương trình khác không phải vì đây là những việc dễ làm, nhưng bởi vì đây là những sứ mạng khó khăn”

Đó cũng có thể là giấc mơ của người sáng lập Wikipedia:

Hãy tưởng tượng đến một thế giới mà mỗi người trên hành tinh có thể truy cập tới tất cả những tri thức của nhân loại.

Giấc mơ của Google

Sứ mệnh của Google là sắp xếp thông tin của thế giới và làm cho thông tin này trở nên hữu dụng và có thể truy cập trên toàn cầu

Hầu hết các giấc mơ vĩ đại đều vượt qua chuyện làm một sản phẩm, mở một cty chỉ nhằm mục đích duy nhất là tìm kiếm lợi nhuận. Chỉ vì mục tiêu tiền bạc sẽ không quy tụ được rất nhiều người cập nhật nội dung cho Wiki miễn phí hay những người tài năng nhất đều muốn vào Google làm việc. 

Trong video dưới đây, Simon Sinek đã giúp chúng ta hiểu nhiều về việc lôi cuốn khi trả lời câu hỏi WHY

Tất cả các nhà lãnh đạo vĩ đại và truyền cảm và những tổ chức trên thế giới, cho dù nó là Apple, hay Martin Luther King và anh em nhà Wright họ đều nghĩ, hành động và giao tiếp chính xác cùng một cách. 

Điều khác biệt sẽ "giải thích tại sao một vài tổ chức và vài nhà lãnh đạo có khả năng truyền cảm hứng trong khi những người khác thì không" 

Trước khi bạn làm gì, hãy biết chắc chắn và rõ ràng, bạn muốn gì? Từ tầm nhìn (vision) đó, bạn sẽ có ngọn hải đăng để đi tới, để biết mình cần gì, nên dừng lại ở đâu, nên có những gì, nên bỏ qua những gì, cái gì được ưu tiên hơn.

TEAM WORK MAKE DREAM WORK

Hãy cho tôi biết ước mơ của bạn? Hãy cho tôi biết thêm về đội ngũ đang làm với bạn? Đội ngũ của bạn lớn hơn giấc mơ hay giấc mơ đang lớn hơn đội ngũ?

Thông thường giấc mơ của bạn sẽ có trước, sau đó theo thời gian thì đội của bạn ngày càng giỏi hơn, càng tốt hơn để cùng hoàn thành công việc mơ ước đó. Ác mộng sẽ xảy ra khi giấc mơ không ngừng lớn lên nhưng khả năng của đội ngũ thì không thể theo kịp. 

Niềm tin và tầm nhìn của người lãnh đạo sẽ giúp team và công ty vượt qua những ngày khủng hoảng, ảm đạm nhất. Jack Ma Jun, ông trùm của Alibaba cho chúng ta thấy niềm tin vào chiến thắng sau cùng, niềm tin vào tầm nhìn của mình ngay ở thời điểm tồi tệ nhất:

Vào năm  2001, bong bóng mạng vỡ tan. Các công ty internet Trung Quốc trở thành một quần thể bị các nhà đầu tư nước ngoài xa lánh. Năm 2002, kinh tế mạng rơi vào thời kỳ ảm đạm nhất. Các doanh nghiệp Internet của Bắc Kinh giống như chiếc thang máy trên thiên đàng từ từ rơi xuống địa ngục, dường như không có một anh hùng nào đủ khả năng thoát khoải vòng xoáy đó.

"Vào thời điểm ảm đạm nhất của mùa đông lạnh giá năm 2000, Mã Vân đã nói :"dù chúng ta quỳ để sống, chỉ cần sống được 1 ngày, chúng ta sẽ chiến thắng" -  Đới San, Phó tổng Alibaba nhớ lại. Từ lúc này, Alibaba "quay trở về với nghiệp vụ chính B2B, trở về với gốc rễ, trở về với Trung Quốc. Do đó, nói theo cách của Mã Vân, khi người khác lạnh nhất, chúng ta đóng của lại để làm tốt sản phẩm của mình, đợi khi mùa xuân đến, chúng ta sẽ có thu hoạch."

Trên tường phòng họp tầng 4 của CareerBuilder Việt Nam có viết một câu rất hay: "thành công thuộc về những người tin vào sức mạnh ý tưởng của chính mình".

XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
Nhiều lãnh đạo tại Việt Nam tập trung vào lợi ích ngắn hạn: mở website thương mại điện tử thì ngay lập tức phải lời, làm sản phẩm phải ngay lập tức có doanh thu thay vì nhìn thấy chu kỳ một sản phẩm, chiến lược phát triển nhiều bước. Thông thường văn hóa doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng trực tiếp từ tầm nhìn và cách làm việc của người lãnh đạo. Khi tập trung vào lợi ích ngắn hạn, công ty rất dễ vào bẫy chỉ tập trung những chỉ số ngắn hạn, họ sẽ bỏ qua nhiều cơ hội để xây dựng một công ty vững mạnh, trường tồn, không xem trọng giá trị tinh thần như việc xây dựng con người (develop people), tạo dựng văn hóa doanh nghiệp lành mạnh.

Trong dịp đi team building cùng nhau, khi tôi và Jonah Levey, Founder & CEO, VietnamWorks.com & Navigos Search đi bộ dọc bờ biển Phan Thiết, anh chia sẻ: "Tôi muốn xây dựng văn hóa doanh nghiệp nơi mọi người muốn đến làm việc, vì vậy công ty đã đầu tư rất nhiều vào các hoạt động đó".

Chris Harvey, cựu CEO của VietnamWorks đã nối tiếp việc truyền lửa và là người gợi cảm hứng cho tôi về leadership đã nói về việc đầu tư vào văn hóa doanh nghiệp:

“Tôi đã cố gắng biến Vietnamworks thành một nơi đặc biệt và tuyệt vời để làm việc. Chúng tôi có những dịp lễ như Halloween và Giáng Sinh. Để nhớ tên mọi người trong công ty, chúng tôi thường tổ chức một trò chơi nhỏ. Một cuộc gặp gỡ trong toàn công ty được diễn ra hàng tháng. Và điều quan trọng nhất là tôi muốn truyền tải đến cho nhân viên ý nghĩa công việc họ đang làm và giúp họ thực hiện được ước mơ của mình”

Có lẽ chính vì điều đó, nên tôi vẫn luôn nhận xét tốt về công ty cũ: 

Tinh thần, giá trị của VNW gợi cảm hứng cho rất nhiều người, trong đó có tôi, về tinh thần tự chủ, liên tục cải tiến, nói thẳng và mang lại những dịch vụ trên cả mong đợi. Khi Dream Makers có tinh thần này, họ không chỉ giúp các ứng viên tìm được việc làm mơ ước, giúp công ty tuyển dụng được đúng người tài, họ còn giúp chính họ liên tục phát triển và tìm được công việc mơ ước ở chặng đường kế tiếp, chinh phục giấc mơ của chính mình. 

Nếu công ty của bạn là một công ty internet, đang vật lộn trong việc tồn tại thì nói gì tới tầm nhìn? Bạn có nhiều cơ hội hơn bạn nghĩ. Hãy tưởng tượng tới giá trị mà bạn đang mang tới cho xã hội.

CẢI THIỆN TẦM NHÌN CỦA BẠN

Làm thế nào để có một tầm nhìn tốt? Bạn nên cải thiện năng lực trực thăng của bạn, loại năng lực mà chị Yen Johnston - General Manager at HRVietnam nói là sẽ giúp chúng ta tránh được tình trạng "thấy cây mà không thấy rừng" - khi quá tập trung vào chi tiết.

Tập đoàn đa quốc gia Shell Oil đã cho tôi ý tưởng từ cụm từ "năng lực trực thăng". Có nghĩa là người đó có thể nhìn thấy một vấn đề trong tổng thể, có thể nhìn vào chi tiết cần giải quyết và tập trung vào đó. Khả năng đó gọi là 'năng lực trực thăng'. Vậy nếu anh ở vị trí quá thấp thì 'năng lực trực thăng' của anh cũng thấp, anh không thể thấy được toàn cảnh bức tranh và cũng không có khả năng đi sâu vào chi tiết.

Nếu bạn đang làm sếp, chúc bạn sẽ ngày một cải thiện tầm nhìn của mình hơn, sắc nét hơn. Nếu bạn mới bắt đầu sự nghiệp, chúc bạn có một người sếp có tầm nhìn đủ sức hấp dẫn bạn.