Tự học Digital Marketing

Bạn khao khát việc vào ngành Digital Marketing hoặc muốn tự nâng cấp bản thân nhưng vẫn chưa tìm ra hướng đi? Đây có thể là một câu trả lời thích hợp cho bạn.


Phương pháp học
Phương pháp chiếm 50-60% thắng lợi, vì thế việc học đúng phương pháp là cực kỳ quan trọng.

Ngay cả những bạn đã làm nghề 3-4 năm, nhưng vẫn chưa bật lên thành Digital Manager hoặc cao hơn, có lẽ một phần do phương pháp học chưa hiệu quả.

Lý do chính yếu là MUỐN CHƯA ĐỦ. There's will there's way. Muốn sẽ tìm cách, không muốn sẽ tìm lý do.

Với từ khóa "learn a new domain of knowledge", bạn sẽ tìm ra rất nhiều bài viết có giá trị, giúp bạn tiết kiệm thời gian  lò mò trong bóng tối.

Bạn khao khát việc vào ngành hoặc muốn tự nâng cấp bản thân nhưng vẫn chưa tìm ra hướng đi? Đây có thể là một câu trả lời thích hợp.

BẠN HỌC/LÀM NGÀNH KHÁC
Khi bạn có kiến thức đa dạng của nhiều ngành, bạn sẽ nhận ra việc hội tụ của chúng trong công việc. Hai năm trước đây, trong bài viết Learn a new domain every year tác giả Michael Dubakov đã dùng ví dụ về việc chạy bộ nước rút (Sprint) và chạy đường dài (Marathon) để tăng tốc độ phát triển phần mềm. Micheal đã học sinh học, lý thuyết âm nhạc, kiến trúc, giáo dục, bơi.. cho dù bạn ấy là Founder kiêm UX and Visualization của một công ty phần mềm.

Vì vậy, nếu bạn đang học hay làm ở ngành khác, cứ yên tâm là những kiến thức đó sẽ được sử dụng và giúp bạn trong quá trình học.

Khá nhiều gợi ý tốt từ Quora cho câu hỏi What are some good ways to learn a new domain of knowledge? Dưới đây là 6 điểm đang lưu ý:

1. Nguồn tư liệu tốt
Tốc độ học của bạn phụ thuộc vào nguồn tài liệu bạn có. Các bài viết riêng lẻ trên Facebook hoặc trên báo thường khó hệ thống hóa cho việc học. Những bạn mới vào ngành, đọc các mảnh ghép này có thể bị tẩu hỏa nhập ma vì thông tin đa chiều và rải rác khắp nơi, không có tính hệ thống và thống nhất. Bài viết này có quan điểm ngược với một bài viết khác.

Hãy tìm kiếm nguồn tư liệu. Sách trên Amazon, các bài viết trên Wiki, Quora sẽ là một khởi đầu tốt. Khi đã có kiến thức tổng quát, sẽ có nhiều website để bạn liên tục cập nhật sau đó. Sách & các website nên đọc, tôi sẽ cung cấp cho các bạn trong khả năng của mình.

Digital Marketing cần có nền tảng về marketing + am hiểu về digital, tôi sẽ chia thành 2 mảng

Marketing / Branding
Một số sách bạn nên đọc:

• Quản trị Marketing - Philip Kotler
• Chiến lược cạnh tranh - Michael Porter
• 22 Quy luật bất biến trong thương hiệu
• Cách của Dentsu - Kotaro Sugiyama & Tim Andree 
• Ogilvy on Advertising - David Ogilvy

Marketing Case Study

• adsoftheworld.com
• clioawards.com/awards/
Top 15 Ad Campaigns of the 20th Century: adage.com
• canneslions.com - Website cho năm nay
• canneslionsarchive.com/winners/ - Các campaign thắng giải trước đây
• digitalbuzzblog.com - Digital Marketing Campaign

Digital 

• SEO: xem tại đây
• Google Adwords:  tự học bằng tài liệu chính thức của Google
• Email Marketing: 
• Mailchimp có một nguồn tài liệu vô cùng hữu ích:  mailchimp.com/resources/
• IBM: Silverpop là một trong các leader về email bạn có thể tham khảo: silverpop.com
• Học digital marketing với Google: Digital Marketing Course
• Học marketing & digital marketing: lynda.com là một trong các website tự học uy tín, chất lượng. Các khóa học khá đa dạng, từ tổng quan đến các môn học đặc thù. Ngay bản thân tôi cũng học tại đây. 
• Analytics: một trong các trùm mà bạn nên đọc: kaushik.net
• Thông tin thị trường: các nguồn thông tin cậy
• econsultancy.com/
• emarketer.com
• iab.com/research/

SEARCH: SEO

• Search Engine Land - Một trong những trang tin về Search nhanh, tin cậy và nổi tiếng nhất thế giới. Bạn nhớ sign up Newsletter để có tin gửi về email hàng ngày.
• The Moz Blog 

FACEBOOK

• Trang hỗ trợ khách hàng chính thức của Facebook: https://www.facebook.com/business/resources
• Các bạn có thể tự tìm hiểu qua Trung tâm trợ giúp https://www.facebook.com/business/help, hoặc đặt câu hỏi và nhận sự giúp đỡ từ cộng đồng https://www.facebook.com/business/help/community/
• Nhóm nhà quảng cáo Việt Nam https://www.facebook.com/groups/FacebookAdvertisersCommunityVN/  Tại đây bạn có thể tìm hiểu và học hỏi vể những sản phẩm mới của Facebook bằng tiếng Việt, ngoài ra cũng có thể thảo luận với các nhà quảng cáo Việt Nam khác. 
• Success stories: https://www.facebook.com/business/success/  Trang này tập hợp những câu chuyện của những doanh nghiệp trong các ngành khác nhau, bạn có thể tìm hiểu thêm về những doanh nghiệp có cùng mặt hàng, sản phẩm và dịch vụ với bạn và cách họ dùng Facebook Advertising để thành công.
• Facebook for Business Website www.facebook.com/business
• Advertiser Support www.facebook.com/business/resources
• Advertiser Education: Chương trình học về FB Advertising. Hiện tại chỉ có tiếng Anh, nhưng đội ngũ Facebook đang cố gắng hoàn thành dịch sang tiếng Việt trong thời gian ngắn nhất.
• www.facebook.com/business/learn
• www.facebook.com/blueprint
• Video Tutorials www.facebook.com/marketingAPAC/videos
• Creative Tools & Tips www.facebook.com/business/a/creative-tools
• Guides for Advertisers www.facebook.com/help/337584869654348
• Ads Guide https://www.facebook.com/business/ads-guide
• Learning FB Ad:  https://adespresso.com/academy/guide/
• Advertising Policies https://www.facebook.com/policies/ads/
• Report an Issue www.facebook.com/help/181495968648557
• Give Feedback www.facebook.com/help/127103474099499
• Thống kê về chất lượng hỗ trợ của FB từ group có 29k thành viên: https://www.facebook.com/groups/digitalmarketingagency/permalink/697009237124404/

2. Học để cải thiện
Khi bạn có mục tiêu, vừa học vừa phân tích sẽ giúp bạn nhanh chóng nắm bắt vấn đề hơn. Bạn vừa đọc sách branding vừa nghiên cứu, suy ngẫm các trường hợp thực tế như các chiến dịch của Coca Cola, Honda sẽ nhanh tiến hơn chỉ đọc thuần tuý.

3. Áp dụng vào thực tế
Học đi đôi với hành mới mau tiến. Học SEO, hãy thực tập trên website của mình. Học Adwords, học Facebook Ad, hãy tự bỏ tiền để thử nghiệm cho sản phẩm dịch vụ của mình. Bạn sẽ không để 200k chi phí ngăn bạn tiến bộ trong học tập chứ?

4. Tìm một người hướng dẫn (mentor)
Danh sư xuất cao đồ. Sư phụ càng giỏi, bạn càng có cơ may trở thành siêu sao.

Trong thực tế, không ít bạn bị giới hạn mà tự mình không thể (hoặc không muốn) nhận ra. Giới hạn đó sẽ ngăn chặn bạn tiến xa. Quy luật này được gọi là quy luật cực tiểu của Liebig, thường được gọi là nguyên lý thùng gỗ. Hãy để sư phụ giúp bạn vượt qua.

Một mentor không chỉ là người giúp bạn trong công việc chuyên môn thuần túy, họ còn dạy cho bạn nhiều thứ trong cuộc đời. Nhiều năm trước đây, tôi phụ trách công việc thiết kế web tại EQVN . Một buổi chiều, công việc thong thả, anh Trương Văn Quý dở quyển tạp chí trên bàn chỉ tôi một quảng cáo của Samsung: "Em có thấy quảng cáo này không, khi dùng hình ảnh người mẫu và sản phẩm theo kiểu này, người ta gọi là nhịp điệu".

Sau nhiều năm gặp lại, anh Quý lại là người hướng dẫn tôi về phong cách làm việc, làm thế nào để thành công trong một tổ chức lớn, khi mà thành công không chỉ là do chuyên môn giỏi. Không phải tự nhiên mà Jack Ma nói trước 30 tuổi, theo sếp chứ không nên theo công ty. Vì sếp giỏi, bạn có cơ hội để có một mentor ngon lành.

5. Tham gia các cộng đồng liên quan (group, association, network)

• DMA - Digital Marketing Agency: tôi hiện cũng là admin team member của group.
• M2 - Marketing & Media Network nhiều sự kiện chất lượng 

6. BAO LÂU ĐỂ HỌC?
Khi tôi còn học ở VietnamMarcom, thầy hiệu trưởng Trần Hoàng có lần thấy tôi đang đọc sách trong thư viện nhà trường ngoài giờ học. Thầy nói mất 4-5 năm thì mới thấm. Phải đến mãi sau này, tôi mới thấy điều đó là đúng. Cần có thời gian để kiến thức thành của mình, chứ không chỉ hiểu về mặt ngữ nghĩa.

Một năm là khoảng thời gian đủ tốt để tập trung học một ngành mới.

• Nếu bạn đang là sinh viên, thời gian này có lẽ không thành vấn đề với bạn. Vừa học trên trường, vừa học thêm. 
• Nếu bạn đang làm ngành khác, bạn sẽ cần thời gian chuẩn bị thay đổi ngành nghề. 
• Nếu bạn đang làm trong ngành marketing  thì thời gian sẽ ngắn hơn, vì bạn sẽ liên tục áp dụng và học thêm trong công việc thực tế.

Trong một năm, nếu bạn tập trung bạn có thể đọc từ trên 20 quyển sách, từ căn bản đến nâng cao, học các lớp online từ Lynda hoặc thông qua các trung tâm dạy marketing.

Không có đường tắt cho việc học. Bạn có thể học được rất nhiều thứ thông qua 1-2 quyển sách. Nhưng với một ngành quá mới với bạn, nhiêu đó chỉ đủ chém gió và lướt đi trên mặt.

Nhiều bạn phụ trách Adwords hoặc Facebook Ad nghĩ rằng mình đang làm digital marketing. Nếu bạn bình tĩnh lại, bạn sẽ thấy mình đang vận hành 1-2 công cụ, một phần rất rất nhỏ trong digital marketing về mặt tổng thể.

Intervals: Tốc độ học tập vừa nhanh vừa chậm

• Chạy nước rút (Sprint): không ăn không ngủ, tiết kiệm thời gian tối đa. Bạn sẽ không thể kéo dài vì sức khỏe và mức độ hiệu quả sẽ giảm dần. 
• Marathon: Vừa làm vừa học thong thả kéo dài nhiều năm. Kết quả sẽ rất hên xui. Hãy xem lại cách mọi người cố gắng cải thiện khả năng Tiếng Anh một cách thong thả, không ưu tiên cho việc học. Nhiều bạn, trong đó có tôi mất rất nhiều năm nhưng trình độ cũng không không khá hơn bao nhiêu. 

Micheal đề xuất tốc độ học tập gọi là Intervals - kết hợp cả hai cách học trên trong 1 năm như sau:

Bạn có thể thấy vừa nhanh vừa chậm, có thời gian nghỉ để nạp năng lượng và kiến thức "thấm" vào bạn. Hãy thử với 12 tuần thay vì 12 tháng, có thể bạn sẽ nhận ra sự khác biệt.

Với khoảng 3 tuần đầu khởi động, 1 tuần tăng tốc với cường độ cao, relax trong vài ngày trước khi bắt đầu lại một chu trình 4 tuần như thế.

Kết luận: học một ngành mới không hề dễ dàng. Với phương pháp hiệu quả, việc học sẽ nhanh hơn nhưng vẫn phụ thuộc vào nỗ lực của chính bạn. There's will there's way. Muốn sẽ tìm cách, không muốn sẽ tìm lý do.

Một lời khuyên của thầy Trần Hoàng đã ảnh hưởng tới tôi không ngừng: "Hãy chuẩn bị sẵn năng lực". Bạn có rất ít cơ hội để giữ trọng trách nếu chỉ dừng ở mức tiềm năng. Hãy chuẩn bị đầy đủ để đảm đương các trọng trách quan trọng. Khi bạn đã hội đủ điều kiện, cơ hội sẽ đến. Đừng bao giờ dừng lại, đừng bao giờ thấy đủ.

credit hình ảnh:  Escher Butterfly Wallpaper by MPCine